Czasy wydają się prawie dzisiejsze. Samochody, jachty, Hollywood w tle, nowoczesna klinika podszyta psychoanalizą, zimowy rytuał nart, letni - śródziemnomorskiej plaży. I na tym eleganckim tle historia wielkiego uczucia, od przejmującego początku przez rozkwit, po katastrofę serca.
A jednak! Nadal mamy samochody, narty, plaże, jeszcze chętniej zgłaszamy lekarzom niesprawności duszy, lecz coraz bardziej oddala się od nas pojecie losu, zastępowane przez wystawiane na stragan curriculum vitae. Z kolei pojęcie miłości rozbiera na czynniki pierwsze psychologia, socjologia i medycyna.
Wspominając książkę i autora chętnie powtarza się oklepane opinie o straconym powojennym pokoleniu lat dwudziestych XX wieku, o erze jazzu i Amerykanach w Paryżu. Niewiele dziś to znaczy. Ciekawsze za to, czy w naszych czasach - dalekich, a wciąż bliskich - mit miłości jako losu i tajemnicy, a więc miłości trudnej, może konkurować z wyobrażeniami XXI wieku, z jego poszukiwaniem psychicznej wygody?
Może na powieść Fitzgeralda - wydaną w nowym przekładzie - warto spojrzeć z tej strony?
Francis Scott Fitzgerald (ur. 24 września 1896 w St. Paul, Minnesota, zm. 21 grudnia 1940 w Hollywood), amerykański pisarz, nowelista, scenarzysta filmowy. W 1913 podjął studia na na Uniwersytecie Princeton, które przerwał w roku 1917 by wstąpić do wojska. W 1920 wziął ślub z Zeldą Fitzgerald (z domu Sayre), z którą miał ukochaną córkę, Scottie. Zelda Fitzgerald była inspiracją wielu najbardziej znanych bohaterek płci żeńskiej w utworach Francisa Scotta Fitzgeralda (np. Nicole Diver w utworze Czuła jest noc), a także inspiracją tytułowej bohaterki popularnej serii gier komputerowych, The Legend of Zelda. Scott i Zelda wiedli bujne życie towarzyskie w Stanach i Francji. Byli bohaterami setek anegdot i dziesiątków skandali. Scott miał skłonność do nadużywania alkoholu, Zelda bywała niezborna psychicznie. Znaczna część sporych dochodów rodziny szła na utrzymanie chorej psychicznie Zeldy, a część na wychowanie i naukę Scottie. Los córki był obsesją pisarza. Chciał, aby była świetnie wykształcona, mądra i moralna. Prowadził dla niej osobne wykłady, podsuwał lektury. W Hollywood żył i mieszkał z Sheilą Graham, dziennikarką. Jednak do końca, mimo choroby Zeldy, mimo swoich romansów, Fitzgerald chciał zachować rodzinę, a żadna kobieta nie fascynowała go bardziej od żony. Scott zmarł przedwcześnie, w wieku 44 lat. Przyczyną śmierci była choroba alkoholowa, a bezpośrednio - drugi atak serca. Od 1975 roku, Francis Scott Fitzgerald jest pochowany wraz z żoną na cmentarzu przy parafii św. Marii w Rockville, w stanie Maryland.
Francis Scott Fitzgerald był jednym z czołowych przedstawicieli straconego pokolenia pisarzy amerykańskich, w swojej twórczości ukazał swoje rozczarowanie i anarchiczny bunt młodego pokolenia amerykańskiego wobec rzeczywistości powojennej. Jego utwory, na których piętno odcisnęły przemiany ideowo-moralne i obyczajowe w stosunkach amerykańskich w latach dwudziestych XX wieku, zjednały mu opinię kronikarza epoki jazzu.
Jego dorobek obejmuje następujące powieści: This Side of Paradise (Po tej stronie raju) (1920), The Beautiful and Damned (Piękni i przeklęci) (1922, wyd. polskie 1996), The Great Gatsby (Wielki Gatsby) (1925, wyd. polskie 1962), Tender is the Night (Czuła jest noc) (1934, wyd. polskie 1967), The Love of the Last Tycoon (Ostatni z wielkich) (1941, wyd. polskie 1975)
Napisał również wiele opowiadań, z których w Polsce wyszły trzy wybory... Historia jednego wyjazdu (1962), Odwiedziny w Babilonie (1963) oraz Piękność Południa i inne opowiadania (1981). W Polsce wydane zostały jego listy do córki pod tytułem Francis Scott Fitzgerald. Listy do córki (1982).
Jako scenarzysta w Hollywood pracował dla Metro-Goldwyn_Mayer i Twentieth Century Fox. Pisał scenariusze, poprawiał teksty innych scenarzystów (np. po Aldousie Huxleyu scenariusz Madame Curie dla Grety Garbo, szlifował tekst Przeminęło z wiatrem). Jego ostatnie honorarium - 700 dolarów tygodniowo.
(źródło: pl.wikipedia.org)
Tytuł oryginalny Tender Is the Night
Przekład: Wojsław Brydlak
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz